با تغییر در تفکر، بالی برای پرواز بسازیم
قبل از پرداختن به موضوع ابتدا تعریفی از تفکر:
ویناک( Vynak)در کتاب روانشناسی تفکر، تفکر را چنین تعریف میکند : « تفکر سازمان دادن و تجدید سازمان در یادگیری گذشته جهت استفاده در موقعیت فعلی است».این یعنی دانسته ها در خدمت اندیشه !
اگر حاضر شويم افكارمان را تغيير دهيم،مي توانيم احساسات خود را تغيير دهيم.اگر احساسات خود را تغيير دهيم ميتوانيم اعمال خود را تغيير دهيم.تغيير اعمال با پيروي از افكار درست،مي توانند زندگي مان را تغيير دهد.
بيشتر مردم انتظار دارند نظام های آموزشی،فكر كردن را به آنها و فرزندانشان بياموزند.بسياري از مردم بر اين باورند كه كليد بهبود زندگي و اصلاح جامعه در دست آموزش و پرورش است. اما بسيارا از معلمان بر اين فكر و باورند كه كسب نمره هاي بالا به موفقيت منجر مي شود و هرچه تحصيلات بالاتري داشته باشيم،موفق تر خواهيم بود.در حالی که تحصيلات رسمي هميشه نمي تواند چنين وعده هايي را محقق سازد،در واقع غافل از این هستیم که فکر آفریننده در وجود ماست به قول تولستوی: «آن عصای جادویی در دست توست این تویی که چگونه استفاده کردن از آن را باید بیابی »
شاید شما فردیا افراد تحصيل كرده اي را سراغ داريد كه بسيار ناموفق هستند؟آيا استاد دانشگاهي را ديده ايد كه درجه دكترا دارد اما نمي تواند زندگي خود را به خوبي مديريت كند؟در مقابل،افرادی را ديده ايد ،كه با وجود انصراف از تحصيل بسيار موفق شده اند!؟(بيل گيتس،توماس اديسون،استيو جابزو….).مشكل اغلب مؤسسات آموزشي وخانواده ها اين است كه به افراد مي آموزند که واحد هایی را با نمره خوب پاس کنند ویاچه چیزی یاد بگیرندوبه چه چيزي فكر كنند،نه اين كه چگونه فكر كنندو چگونه یاد بگیرند ( فرا شناخت) ودر واقع مردم برای دست یابی به اهدافشان ورسیدن به سقف توانایي هاي خود بايد بياموزند كه چگونه به درستي فكر كنند.واز پتانسیل قدرت مغز واندیشه خود چگونه بهره مند شوند وبه تاثير شگرف فکر و تغيير انديشه ها پي ببرند.
به نظر شما افراد ثروتمند وموفق دنیا که به روایتی90درصد ثروت دنیا را در اختیار دارند آیا 10برابر دیگران کار می کنند؟ یعنی سخت کار می کنند یا اینکه اندیشمندانه کار می کنند !؟
آيا كسي مي تواند بدون ايجاد تغييردر شيوه تفكر خود به سطح بالاتري برود؟با این وصف نتیجه می گیریم که اگر ناموفقیم پس نيازمند تغيير افكارمان هستیم .
چرا بايد افكارمان را تغيير دهيم؟
درباره ارزش تغيير شيوه تفكر هرچه بگوایم كم گفته ایم. خوب فكر كردن مي تواند ثمرات زيادي داشته باشد.درآمد ايجاد كند،مسائل را حل كند و فرصت هاي جديدي به وجود بياورد.،کشف کند واختراع کند. فكر درست می تواند ما را از نظر شخصي و شغلي و سازمانی به سطح كاملا“جديدي ترقي دهد مي تواند منجربه تغيير زندگي ما شودوما را متحول کند .
چيزهايي كه بايد درباره تغيير شيوه تفكر بدانيم از قرار زير است.
1 -اصولا “فکر کردن از سخت ترین وپر ثمر ترین کارهاست :
انیشتین می گوید : فکر کردن،سخت ترین کار بشر است
ویکتور هوگومی گوید : الماس را جز در قعر زمین نمی توان یافت و حقایق را جز در اعماق فکر نمی توان کشف کرد.
فکر نو بسیار ظریف و حساس است ،با یک ریشخند کوچک می میرد و کنایه ای کوچک آن را بسختی مجروح میکند. «هربرت اسپنسر»
2-تغيير شيوه تفكر خود به خود اتفاق نمي افتد:
حقیقت غم انگيزاین است كه تغيير تفكر خود به خود اتفاق نمي افتد.ايده هاي خوب راه نمي افتد كه صاحبان خود را پيدا كنند.اگر مي خواهيد ايده ي خوبي پيدا كنيد،بايد در جستجوي آن باشيد.اگر مي خواهيد بهتر از قبل فكر كنيم،بايد روي اين مساله كار كنيم،.زماني كه شيوه تفكرمان بهتر شود،ايده هاي خوب مدام به ذهن مان خطور مي كند.در واقع،ميزان خوب فكر كردن ما در آينده عمدتا به ميزان خوب فكر كردن ما در زمان حال بستگي دارد.
3-تغيير شيوه تفكر دشوار است:
سخت تر از فکر کردن تغییر در نحوه فکر کردن است وجالب اینجات که تغییر در نحوه تفکر زندگی ما را تغیر می دهد از آنجا كه فكر كردن دشوار است،بنا بنابر این از هرچه كه مي تواند يه بهبود اين فرايند كمكي كندبایداستفاده كنيم.ودایقه فکری خود را عوض کنیم .
4-تغيير شيوه تفكر ارزش وقت گذاشتن را دارد:
هنگامي كه وقت خود را صرف يادگيري نحوه تغيير افکار خود مي كنيم و فكر كردن خود را بهبود مي بخشيم.در واقع برای خود معدن جدیدی را کشف می کنیم.معادن طلا روزي به پايان ميرسند،بازار بورس سقوط مي كند،سرمايه گذاري در املاك گاهي اشتباه از آب در مي آيد.اما ذهن انسان با توانايي فكر كردن،درست ،مانند معدن الماسي است كه هرگز تمام نمي شود و بهايي براي آن متصور نيست.
5-تغيير تفكر بهترين هديه اي است كه مي توانيم به ديگران بدهيم:
يادگيري شيوه تفكر، يك سرمايه گذاري بسيار خوب در شخصيت ما است.وهم چنين،بهترين هديه اي است كه مي توانيم به ديگران بدهيم..زيرا ممكن است توانايي هاي نامحدودي را براي فرد موردنظر در پي داشته باشد.ودر واقع او را به سوی معدنی بی پایان وذی قیمت هدایت کنید .بسياري از كساني كه از زندگي خود راضي نيستند تاثير تغيير تفكر را نمي دانند.آنها اغلب گمان مي كنند بايد ديگران يا شرايطي كه در آن هستند، را سرزنش كنند.حتي بسياري از افراد صادق و خودآگاهي كه مي دانند مشكل از خودشان است،نمي توانند آن را ريشه يابي كنند.پس شما که می دانید دیگران را کمک کنید تا خودشان را کشف کنند .
براین اساس تنها زماني همه چيز در زندگي به نفع ما تغيير خواهد كرد كه تغييرات مناسبي را در افكار خود به وجود بياوريم. ومسئوليت تغيير افكارمان را بپذیریم بنا براین تفكر خود را تغيير دهيم تا زندگي مان تغيير كند.
برای این کار شش قدم زیر می تواند کار ساز باشد
قدم اول:تغيير افكار،باورهاي مان را تغيير ميدهد:.
در جوامع امروز،كساني كه از آمادگي ذهني كافي برخوردار نيستند،قرباني افكار و باورهايي مي شوند كه مخرب روح و روابط انساني است.كساني كه از ذهني قوي برخوردار نيستند،به نظرات و افكار ديگران وابسته مي شوند.آنها به جاي اينكه موضوعات و افكار مختلف را بررسي كنند،زندگي خود را به پيروي از مجموعه ضوابط و مقررات و برنامه هاي از پيش تعيين شده محدود مي كنند.يا به راحتي دست از تلاش مي كشند.در تلاش براي تغيير شيوه تفكر خود اين سه نكته را به خود گوشزد كنيد:
1- تغيير،كاري شخصي است.من نياز دارم تغيير كنم
2- تغيير،كاري ممكن است.من مي توانم تغيير كنم
3- تغيير،كاري سود آور است.
4- من با تغيير كردن پاداش دريافت مي كنم.
. به خاطر داشته باشيد،هر چقدر هم سن تان بالا باشد يا شرايط هرطور كه باشد، باز هم مي توانيد تفكرتان را تغيير دهيد.وقتي هم كه تفكر خود را تغيير دهيد.
قدم دوم:تغيير باورهايمان ،انتظارات ما را تغيير مي دهد:
باور،ايده اي نيست كه شما مالك آن باشيد،بلكه ايده اي است كه شما را تحت مالكيت خود مي گيرد.در باور قدرت عظيمي نهفته است،زيرا انتظارات فرد را تغيير مي دهد.
قدم سوم:تغيير انتظارات،نگرش را تغيير مي دهد:
مردي به چادر يك فال گير قدم گذاست و پولي را به فال گير داد تا برايش كف خواني كند.فال گير گفت:”چيزهاي زيادي مي بينم.”مرد پرسيد؟”مثلا چي؟” او پاسخ داد:”شما تا 45 سالگي فقير و ناراضي خواهيد بود.”مرد با ناراحتي گفت:”اه…وقتي كه 45 ساله شدم.چه مي شود؟”زن فالگير گفت:”به اين وضعيت عادت مي كنيد.”
انتظارات ما بر نگرش ما تاثير زيادي دارد.انتظارات منفي،راهي سريع براي رسيدن به بن بست فكري است.انتظارات مثبت نگرش مثبتي در پي دارد.آنها اشتياق،هيجان،اعتماد به نفس،تعهد،ايمان و انرژي توليد مي كند.كه همگي جزو خصوصيات مؤثر در رسيدن به موفقيت هستند.اگر مي خواهيد اين خصوصيات را به وفور داشته باشيد.انتظارات خود را بالا ببريد.
قدم چهارم:تغيير نگرش،رفتارمان را تغيير مي دهد.
به راستي نگرش چيست؟من معتقدم…نگرش”پيشاهنگ دروني”خود واقعي ماست.ريشه هايش دروني و ميوه هايش بيروني اند.يا بهترين دوست ما و يا بدترين دشمن ماست.تا زماني كه اظهار نشود،راضي نمي شود.كتابدار گذشته،سخنگوي حال و پيام آور آينده ماست.به عبارت ديگر رفتار از نگرش نشات مي گيرد و اين دو جدايي ناپذيرند.
قدم پنجم:تغيير رفتار موجب تغيير عملكرد مي شود:
هرگز بيش اندازه شيفته هدف گذاري نشويد،شيفته رسيدن به اهداف باشيد.رسيدن به اهداف جديد و بالا بردن سطح عملكرد هميشه مستلزم تغيير است و تغيير كردن احساس خوشايندي به انسان نمي دهد.اما اين را بدانيد كه اگر تغيير موجب احساس ناراحتي نشود،تغيير نيست.دانستن اين مساله شما را آرام مي كند.
قدم ششم:تغيير عملكرد،زندگي مان را تغير مي دهد:
وقتي عملكردمان را تغيير مي دهيم،اين قدرت را خواهيم داشت كه زندگي مان را تغيير دهيم.، سبك اوليه تغييري نمي كند اما تفكر مدام رشد مي كند ميدانيد كه اگر مدام تفكرمان را بهتر كنيم،بر باورهايمان تاثير خواهد گذاشت كه به نوبه خود انتظاراتمان را تغيير مي دهد و بر نگرشمان تاثير مي گذارد و رفتارتمان را دست خوش تغيير مي كند .موجب بهبود عملكردمان خواهد شد.همه اينها به نوبه خود زندگي مان را تغيير مي دهد.
محمد خزایی مدیر کانون تفکر خلاق کرمانشاه ( در شرف تاسیس) http://fekrekhalagh.com
برگرفته از کتاب هنر انديشيدن(يازده هنر فكري مردان موفق) نويسنده:جان سي مكسول/ مترجم:معين خانلري
البته حضرت علی (ع) این مساله را اینگونه بیان می کند “
مراقب افکارت باش که گفتارت می شود
مراقب گفتارت باش که رفتارت می شود
مراقب رفتارت باش که عادتت می شود
مراقب عاداتت باش که شخصیتت می شود
مراقب شخصیتت باش که سرنوشتت می شود